Ammassak
Ammassak amitsukujuujuvoq takisooq, nuugissumik niaqulik pissiguteeralillu. Tamatuma saniatigut sølvitut qillertuuvoq, qimerlua taartuulluni qorsorpaluttuulluniluunniit, saneqqamigut takisuumik qaamasumik titarneqarluni.
Ammassak (Mallotus villosus) issittup imartaani tamarmi aalisagaavoq, nunatta kitaani kangianilu Uummannap Tasiilallu tungaanut avannarpasitsigisumi Islandillu eqqaani ikkattumi suffisarpoq.
Ammassak tunisassiatut
Nunatsinni tunisassianik tuniniaavimmi ammassaat qerisut 1 kg-kkaarlugit amerlanertigullu niuertarfeqarfinnut tuniniarneqartarput.
Ammassak qajuusiassatut fiskeoliemullu atorneqartarpoq. Tamatuma saniatigut nunarsuarmi niuerfiit pingasut-sisamat ukiup qanoq ilinera apeqqutaalluni ammassasserusuttarput. Japanimiut assersuutigalugu ammassak 20-25%-nik suaqaleraangat piumasarpaat.
Ammassak imaani
Ammassak 15-25 cm-it tungaanut takissuseqalersinnaavoq, 25-50 g missaannik oqimaassuseqalersinnaallunilu arfineq marlunnik ukioqalersinnaavoq. Imaannarmi 300 miiterit missiliorlugit ititigisumi uumasuuvoq, nerisaalu tassaapput uumasut tappiorannartut, peqqukkut, immap qullugiai aalisagaaqqallu. Uumasunut allarpassuarnut inuussutaavoq pingaarutilik.
Ammassak marlunniit tallimat tungaannut ukioqaleraangami kinguaassiorsinnaanngortarpoq. Angutivissap arnaviaq najummisarpaa suai anisuuminik immutseraangamigit kinguaassaqalersillugit. Taava amerlanertigut arnaviaq toqusarpoq, angutivissalli toqunnginnermini arnavissap mannii kinguaassaqalersittarpai. Suffinerup nalaani angutivissap saneraa illuttut allanngortarpoq meqquluaasanilluni.
Ammassak ukiut tamakkiallugit angalaartarnermigut sumut tamaanga siaruarsimallunilu, imaani aalisakkanit aalisagartuumasunit, pingaartumik saarullinnit aataaniillu, nerineqarluartarnera peqqutigalugu aalisarnermut imartallu ataqatigiinnerannut pingaaruteqarpoq. Pissuseqatigiiaanut siaruarsimavallaanngitsunut pingaaruteqangaatsiarportaaq, soorlu assersuutigalugu suluppaakkamut.
Aalisarneq
Ammassak tunisassiassatut aalisarneqartarpoq. Kitaani ukiut tamaasa apriilimiit juunimut aalisarneqartarpoq. Qeqertarsuup tunuani aalisarneqartut qeritiinnarlugit nunatsinni tuniniarneqartarput.
Tunumi Islandillu eqqaani januaarimiit marsimut aalisartoqartarpoq. Suffinerup sumut killinnera apeqqutaatillugu tunisassiortoqartarpoq. Decembarip nalaa aalisakkap pualanerpaaffigisarpaa.
Kilisaat Tasiilaq qalut ikerinnarsiutit qalorsuilluunniit atorlugit ammassanniartarpoq. Ammassammut pisassiissutit nikerarput, maannamullu januaarip 23-at 2023 aallarnerfigalugu 9000 tonsinik pisassiisoqarsimavoq. Pisassiissutilli taakku allanngoratarsinnaapput.
Ammassak saarullillu ilaqutariipput
Tunisassiarineqarnera
Nunami tunisassiornitsinni nunatsinni aalisartunik nunaqavissunik qanimut suleqateqarnerput pingaaruteqarluinnarpoq. Pitsaassuseq qaffasinnerpaaq qulakkeerniarlugu ammassaat piaarnerpaamik suliarinissaat, pisarineqarnerannit kingusinnerpaamik akunnerit 24-it nallertinnagit, pingaaruteqarpoq.
Suffinerup nalaani piffissap qanoq ilinera apeqqutaalluni ammassak tunisassiarineqartarpoq.
Skandinaviami niuerfiit ammassak pualatillugu piumanerusarpaat. Japanimi ammassak 20-25%-nik suaqartillugu piumasarpaat. Taamaammat aalisakkap suai piiariarlugit sinneruttut qajuusiassatut oliemillu tunisassiassatut atorneqartarput.
Ammassak niuerfimmi
Ammassak nunatsinni taamaatiinnarlugu qerisutut Nuummi tuniniaanermut immikkoortortamit, nunatsinni tunisassianik tuniniaavimmik taaneqartartumit tuniniarneqartarpoq. Pisisartut tassaasinnaapput niuertarfeqarfiit igaffissuaqarfiillu, taakkununngalu Danmarkimi Kalaallit Illuutaat kiisalu Kalaallit Peqqissartut Angerlarsimaffiat ilaapput.
Nunarsuarmi ammassaat pisarineqartartut amerlanerpaartaat qajuusiassatut fiskeoliemullu atorneqartarput.
Ammassak nerisassiaralugu
Ammassak nunatsinni panertutut, uutatut siatatulluunniit mamarineqarluarlunilu aalisarnermi neqitarineqartarpoq aammattaaq avannaani qimminut nerukkaatissatut atorneqartarpoq.
Ilaasa ammassaap mamassusaa ammassassuarmut eqqaanartittarpaat. Aalisagaq nunatsinni Canadamilu nerineqartarput, Japanimili suai sushinut ”masago”-tut ilisimaneqarnerusunut atorneqartarput. Ammassaat panertut Danmarkimi qimminut nerukkaatissatut tuniniarneqartarput.
Ammassak nunatsinni panertutut mamarineqarluarlunilu aalisagaq tamaat nerineqartarpoq. Tamatuma saniatigut seernersiarineqarsinnaallunilu siatsivikkut sianneqarsinnaavoq.
